THỰC HÀNH DINH DƯỠNG VÀ AN TOÀN THỰC PHẨM TRONG PHÒNG VÀ ĐIỀU TRỊ CÚM

     Việt Nam là nước nhiệt đới gió mùa. Thời tiết nóng ẩm ở nước ta là điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn và nấm phát triển. Đặc biệt tại miền Bắc, thời điểm chuyển giao khí hậu thường là giai đoạn dễ làm con người mắc bệnh, nhất là các bệnh đường hô hấp như cúm, nhiễm khuẩn hô hấp trên (viêm mũi họng). Khi sức đề kháng của cơ thể suy yếu, vi khuẩn dễ tấn công sâu hơn vào cơ thể gây viêm phổi, các nhiễm trùng toàn thân.

     Hiện nay, Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung đang đối diện với dịch cúm mà người dân đang truyền miệng với tên “En Cô Vy”. Tên đầy đủ của loại vi rút này là “The 2019 novel coronavirus (2019-nCoV)”. Đây là một chủng vi rút gây nhiễm khuẩn hô hấp trên người và có thể lây truyền từ người sang người. Vi rút lần đầu tiên được xác định ở Vũ Hán, Trung Quốc (Wuhan, China). Loại vi rút này lây truyền từ người sang người từ một số công dân Trung Quốc nhiễm bệnh, và sau đó những người mang mầm bệnh di chuyển tới nhiều nơi trên thế giới. Do đó, hiện tại, nhiều quốc gia trên thế giới đã công bố có công dân nhiễm bệnh do vi rút 2019-nCoV như Việt Nam, Hoa Kỳ, Pháp… Ở Việt Nam, cho tới ngày 04/02/2020, Bộ Y tế đã ghi nhận có 10 trường hợp được xét nghiệm chẩn đoán dương tính với vi rút 2019-nCoV. Tuy nhiên nguy cơ lây lan còn đang rất phức tạp do những công dân nhiễm vi rút từ Trung Quốc di chuyển và sinh hoạt nhiều nơi, có tiếp xúc với rất nhiều người và sử dụng nhiều phương tiện giao thông công cộng. Nguy cơ nhiễm vi rút tùy thuộc mức độ tiếp xúc, những người tiếp xúc gần có nguy cơ cao hơn.

     Hiện tại, chúng ta chưa có vaccine dự phòng vi rút này. Do đó biện pháp tốt nhất hiện nay là tránh phơi nhiễm với vi rút và nâng cao đề kháng của cơ thể.

     Trong thực hành dinh dưỡng và an toàn thực phẩm, chúng ta cần tuân thủ các bước sau đây:

1. Rửa tay trước khi ăn

     Bạn cần rửa tay bằng xà phòng, dưới vòi nước sạch, tối thiểu 20 giây sau mỗi lần đi vệ sinh và trước khi ăn; khi nhìn thấy những vết bẩn trên tay. Nếu bạn đang ho, sổ mũi thì cần đeo khẩu trang liên tục, đảm bảo che kín miệng mỗi lần ho; rửa tay sau mỗi lần xì mũi hoặc khi tay tiếp xúc vào các dịch tiết ở mũi và họng. Trong trường hợp không có xà phòng và nước thì sử dụng cồn 70 độ xoa đều khắp bàn tay. Không đưa tay lên mắt, vào mũi và vào miệng nếu chưa rửa tay.

2. Tăng cường vận động thể lực

     Vận động thể lực giúp tế bào tăng cường trao đổi chất, tăng đề kháng cho cơ thể. Tăng dần mức độ vận động tùy thuộc thói quen vận động hàng ngày của cơ thể. Tránh luyện tập, vận động quá mức, khi cơ thể chưa kịp thích nghi vì làm cơ thể bị mệt mỏi, dễ nhiễm bệnh.

3. Đảm bảo khẩu phần ăn cân đối, hợp lý

- Đảm bảo năng lượng khẩu phần: đa dạng thực phẩm, đảm bảo cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể, tránh ăn quá no hoặc để cơ thể quá đói.

- Đảm bảo đủ chất đạm cho khẩu phần:

Đạm (protein) là thành phần cấu trúc nên các phân tử có vai trò miễn dịch trong cơ thể. Do đó khẩu phần cần đảm bảo đủ chất đạm. Chất đạm nên cân đối từ nguồn động vật (thịt, cá/tôm, trứng, sữa) và từ nguồn thực vật (các loại đậu, đỗ)

- Đủ vitamin và khoáng chất

     Các vitamin và khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong hình thành miễn dịch cho cơ thể. Vitamin và khoáng chất, ngoài lượng sẵn có trong thực phẩm cung cấp chất đạm, còn có nhiều trong rau xanh và trái cây. Do đó, người trưởng thành mỗi ngày cần đảm bảo 400-500gr rau/ngày.

     Với những người mà khẩu phần ăn không đảm bảo đa dạng, hoặc đang mắc bệnh, hoặc dễ bị ốm có thể cân nhắc bổ sung viên/dung dịch cung cấp nhiều loại vi chất dinh dưỡng (multivitamin và khoáng chất) (thông thường từ 20-22 loại) theo liều chỉ định trên “Hướng dẫn sử dụng sản phẩm” hoặc do bác sĩ chỉ định trong những trường hợp đặc biệt.

- Uống đủ nước

     Uống nước nhiều lần trong ngày, đảm bảo cơ thể không bị khát. Lượng nước trung bình với người trưởng thành là 1500-2000ml/ngày. Ở trẻ em, tùy thuộc độ tuổi và trọng lượng cơ thể mà lượng nước yêu cầu khác nhau, nhưng mục tiêu là trẻ tiểu tiện nước trong, vàng nhạt.

- Một số thực phẩm thông dụng hỗ trợ phòng cúm

     Một số thực phẩm đã được khoa học chứng minh có tác dụng ức chế sự phát triển của vi rút nói chung như hành, tỏi. Do đó khẩu phần ăn hàng ngày nên thêm hành, tỏi như một loại gia vị. Ngoài ra, một số thực phẩm giúp cơ thể ấm lên, hạn chế tiết dịch đường hô hấp do nhiễm lạnh như tía tô, kinh giới, gừng, hạt tiêu, ớt, xả, gừng cũng nên được sử dụng hàng ngày.

CN. Nguyễn Thị Loan - Khoa Dinh dưỡng