NANG VÚ

Nang vú là các túi chứa dịch trong vú, thường là lành tính. Đôi khi bệnh nhân có thể tự phát hiện thấy nang vú, nhất là khi có triệu chứng đau vài ngày trước kỳ kinh. Đa số trường hợp nang vú không cần điều trị.

Nang vú là gì

Nang vú là một túi chứa dịch trong vú, là tổn thương lành tính (không phải ung thư). Nang vú được hình thành khi ống tuyến vú trống rỗng được lấp đầy dịch. Nang vú khi nhỏ thường không có triệu chứng. Tuy nhiên, nang lớn đạt kích thước khoảng vài centimet có thể khiến bệnh nhân cảm thấy không thoải mái. Nang có thể phát triển thành chùm, tại một hoặc cả hai bên vú. Nang vú không phải yếu tố nguy cơ ung thư vú và không tiến triển nghiêm trọng.

Bạn có khả năng bị nang vú trong trường hợp:

• Từ 35 đến 50 tuổi.
• Tiền mãn kinh (vẫn có kinh nguyệt)
• Đã mãn kinh nhưng điều trị nội tiết

Có 3 loại nang vú chính:

· Nang vú đơn giản: Bên trong chứa hoàn toàn là dịch, nang loại này luôn luôn là lành tính. Trong nang không có tổ chức đặc, thành nang nhẵn. Nang vú đơn giản chiếm khoảng 90% nang vú.

· Nang vú hỗn hợp: Đây là loại nang bao gồm phần đặc và phần dịch. Tỷ lệ ung thư gặp dưới 20%. Các bác sỹ thường sẽ chỉ định sinh thiết nang (lấy một phần tổ chức nang để làm xét nghiệm)

· Nang vú phúc tạp: Đây là loại nang chứa dịch, tuy nhiên có phần dịch đục, hoặc thành nang có dấu hiệu bất thường. Trong một số trường hợp, các bác sỹ có thể chỉ định sinh thiết nang chẩn đoán. Ngoài ra, các bác sỹ có thể cân nhắc theo dõi và khám định kỳ sau 6 tháng, do tỷ lệ ung thư của loại nang vú này là dưới 2%.

Nang vú có thể có hình thành dưới dạng vi nang và nang lớn. Hầu hết nhu mô vú đều chứa các vi nang rất nhỏ, thường chỉ phát hiện bằng siêu âm hoặc kính hiển vi. Đối với các nang lớn, người bệnh thường có thể tự sờ thấy.

Nang vú là tình trạng phổ biến, xuất hiện trên khoảng 7% phụ nữ.

Triệu chứng và nguyên nhân

Đối với các nang vú nhỏ, bệnh nhân thường không sờ thấy. Đối với các nang vú lớn, bệnh nhân có thể phát hiện thấy một khối ở vú với các tính chất:

• Mật độ mềm (đại đa số) hoặc chắc.
• Bờ tròn, ranh giới rõ.
• Có thể đau hoặc sưng, đặc biệt là trước kỳ kinh
• To lên ngay trước khi có kinh, nhỏ lại sau khi hết kinh
• Di động dễ dàng dưới da (nhất là đối với nang lớn)

Nang vú có thể nhỏ như hạt cơm hoặc hạt đỗ, tuy nhiên cũng có thể lớn như quả bóng bàn. Một số bệnh nhân có thể cảm thấy nang thay đổi hoặc đau ngay trước kỳ kinh, khi nồng độ nội tiết tố thay đổi. Bệnh nhân cũng có thể có chảy dịch từ núm vú và đau khu trú.

Nguyên nhân chính xác gây ra nang vú vẫn chưa được xác định. Các chuyên gia cho rằng: Nhịp độ biến đổi hormone thông thường là nguyên nhân gây ra nang vú. Nang vú thường không phát triển sau mãn kinh, do nồng độ estrogen giảm sút. Nang vú còn được coi là một phần của chu kỳ sống bình thường của mô tuyến vú – khi mô vú chế tiết sữa bị thu nhỏ do thoái hóa và dịch bị ứ đọng.

Biến chứng của nang vú là gì?

Nang vú thường không gây biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Các biến chứng thường gặp là bội nhiễm, phát triển to gây đau, cần phải chọc hút.

Nếu bạn có các yếu tố nguy cơ cao ung thư vú, bác sỹ có thể sẽ cân nhắc làm thêm xét nghiệm hoặc theo dõi định kỳ.

Chẩn đoán và xét nghiệm

Các bác sỹ thường sẽ phát hiện nang vú thông qua chụp X-quang tuyến vú định kỳ. Tuy nhiên, bệnh nhân cũng có thể tự phát hiện nang vú. Để chẩn đoán nang vú, bạn cần:

• Thăm khám lâm sàng để phát hiện các tính chất của khối nang và ghi chú vị trí chính xác.
• Làm siêu âm vú. Xét nghiệm này sẽ đánh giá tính bên trong nang chứa dịch hay đặc.
• Làm X-quang vú (chụp nhũ ảnh) nếu bạn trên 30 tuổi hoặc đến kỳ khám định kỳ.

Nang vú trên siêu âm. Nguồn: bci.org.au

Nếu bạn có yếu tố nguy cơ ung thư vú, các bác sỹ có thể sẽ chỉ định chụp cộng hưởng từ tuyến vú. Đây là xét nghiệm có độ nhạy cao nhất để phát hiện ung thư vú giai đoạn sớm trên các bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao.

Chọc hút nang vú được thực hiện như thế nào?

Trong thủ thuật sinh thiết kim, các bác sỹ sẽ đưa 1 kim vào nang, hút dịch ra và làm xẹp nang.
 

Điều trị nang vú như thế nào?

Trong đa số trường hợp, bạn không cần phải điều trị. Nang vú đơn giản không gây nguy hại, và đôi khi có thể tự hết.

Nếu nang vú gây khó chịu, các bác sỹ có thể chọc hút dịch bằng kim nhỏ. Đôi khi, dịch có thể đầy trở lại. Nếu nang vú tái phát gây đau, bệnh nhân có thể cần phải phẫu thuật để loại bỏ nang vú.

Đối với nang vú phức tạp và hỗn hợp, bạn cần phải theo dõi thường xuyên để phát hiện sớm các thay đổi.

Nang vú có tự hết không?

Thông thường, nang vú có thể tự hết. Điều quan trọng là bạn cần đi khám kịp thời nếu phát hiện có biến đổi tại nang. Bạn có thể tự khám và theo dõi, đi khám định kỳ và chụp X-quang vú hàng năm để tầm soát các biến đổi bất thường tại nang vú.

Chuyện gì sẽ xảy ra nếu không điều trị nang vú?

Nang vú có thể không cần điều trị. Nếu nang nhỏ và không gây khó chịu, các bác sỹ có thể theo dõi để xem nang có tự hết không. Nếu bệnh nhân cảm thấy khó chịu hoặc nang tiếp tục to lên, phương pháp điều trị phù hợp sẽ là chọc hút nang.

Phòng bệnh nang vú như thế nào?

Nang vú không thể phòng tránh được. Tuy nhiên, phương pháp tốt nhất để phát hiện nang vú là tự khám và làm X-quang vú định kỳ. Bạn không nên cho rằng khối mới phát hiện ở vú “chỉ là nang thôi”. Bạn nên đi khám ngay để được các bác sỹ tư vấn.

Nang vú có thể là ung thư không?

Khả năng ung thư của nang vú là thấp. Nang vú đơn giản là lành tính, chiếm 90% số u vú. Nang vú phức tạp thông thường là lành tính (tỷ lệ ung thư là dưới 2%). Nang vú hỗn hợp là loại nang có tỷ lệ ung thư cao nhất (từ 14% đến 23%)

Nang vú có làm gia tăng nguy cơ ung thư vú không?

Nang vú không làm gia tăng nguy cơ ung thư vú.

Nang vú có thể biến đổi thành khối u không?

Nang vú lành tính không biến đổi thành u. Đây là một ngộ nhận thường gặp.

Nang vú có nghiêm trọng không?

Nang vú là tình trạng phổ biến ở phụ nữ và thường không phải là dấu hiệu của tình trạng bệnh lý nghiêm trọng.

Tôi có nên lo lắng về nang vú không?

Nang vú thường không gây nguy hiểm. Bạn không nên quá lo lắng về tình trạng này. Tuy nhiên, bạn vẫn cần đi khám để kiểm tra cụ thể.

Tôi có thể hỏi bác sỹ những gì về nang vú

Nếu bạn được chẩn đoán nang vú, bạn có thể hỏi bác sỹ về:

• Loại nang vú (đơn giản, hỗn hợp, phức tạp)
• Chỉ đinh điều trị: chọc hút, sinh thiết, phẫu thuật
• Có cần thiết phải siêu âm và X-quang vú định kỳ không?
• Liệu bạn có nên tiếp tục liệu pháp hormone không?

Kết luận

Nang vú khá thường gặp, nhất là ở phụ nữ độ tuổi 40-50. Tin tốt là nang vú thường không gây nguy hiểm. Mặc dù vậy, bạn vẫn cần phải đi khám nếu phát hiện có u cục  ở vú. Đối với sức khỏe, cẩn thận luôn luôn là cần thiết.

Nguồn: Dịch từ my.clevelandclinic.org

Đường dẫn: Breast Cysts: Causes, Symptoms, Diagnosis & Treatment (clevelandclinic.org)

Biên dịch: BS. Phạm Quang Huy - Khoa Ngoại Vú - Phụ khoa

Hiệu đính: ThS. BS. Nguyễn Thanh Hằng - Phòng HTQT-NCKH