NHỮNG BỆNH UNG THƯ THƯỜNG GẶP Ở PHỤ NỮ

Ung thư nội mạc tử cung. Ảnh: consultqd.clevelandclinic.org

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo: tại thời điểm mãn kinh, người phụ nữ cần được cung cấp thông tin về nguy cơ và triệu chứng của ung thư nội mạc tử cung, và đi khám ngay khi có các triệu chứng như tiết dịch bất thường hoặc ra máu âm đạo (ra máu ngày càng trầm trọng hơn, ra máu giữa chu kỳ kinh hoặc sau mãn kinh).

Tất cả phụ nữ nên nói chuyện với bác sỹ về nguy cơ ung thư nội mạc tử cung của mình, và được khám phụ khoa định kỳ.

4. Ung thư phổi

Ung thư phổi. Ảnh: mayoclinic.org

Những việc bạn có thể làm
Không phải loại ung thư phổi nào cũng có thể phòng ngừa. Tuy nhiên, bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh thông qua việc bỏ thuốc lá. Nếu bạn không hút thuốc, hãy tránh xa khói thuốc từ những người khác.

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo: thực hiện sàng lọc thường xuyên trên những người có nguy cơ cao mắc ung thư phổi. Nếu bạn hiện đang hút thuốc hoặc đã từng hút thuốc, ở trong độ tuổi từ 55 đến 74 tuổi, thể trạng chung còn tốt, bạn có thể chụp cắt lớp vi tính ngực liều thấp hàng năm.

5. Ung thư cổ tử cung

Nhiễm trùng mạn tính một số type HPV (virus gây u nhú ở người) là yếu tố nguy cơ quan trọng nhất của ung thư cổ tử cung. Bạn có thể nhiễm HPV thông qua tiếp xúc da, ví dụ như có quan hệ tình dục qua âm đạo, hậu môn, hoặc qua đường miệng với người mang virus. Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm: hút thuốc, suy giảm miễn dịch, nhiễm trùng chlamydia, thừa cân, điều trị nội tiết, hay không khám sàng lọc ung thư cổ tử cung định kỳ.

Những việc bạn có thể làm

Tránh xa khói thuốc lá và bảo vệ bản khỏi lây nhiễm HPV bằng cách sử dụng bao cao su. Vaccine HPV cũng có thể giúp bảo vệ bạn khỏi một số chủng HPV có liên quan tới ung thư.

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo tiêm vaccine HPV cho trẻ nam và nữ trong độ tuổi từ 9 đến 12 tuổi. Trẻ em và người trưởng thành trong độ tuổi từ 13 đến 26 tuổi mà chưa được tiêm vaccine, hoặc tiêm chưa đủ liều, nên được tiêm càng sớm càng tốt. Việc tiêm vaccine trong các độ tuổi được khuyến cáo giúp giảm nguy cơ mắc ung thư hơn tiêm vaccine ở những lứa tuổi lớn hơn. Nếu bạn ở trong độ tuổi từ 27 đến 45 tuổi, hãy trao đổi với các bác sỹ về việc tiêm vaccine có đem lại lợi ích cho bạn hay không.

Khám sàng lọc thường xuyên có thể giúp phát hiện những biến đổi tại cổ tử cung, qua đó điều trị trước khi những tổn thương này ung thư hóa. Các xét nghiệm sàng lọc đối với ung thư cổ tử cung là test HPV và test Pap. Test HPV giúp tầm soát những tổn thương tiền ung thư và ung thư do nhiễm HPV. Test Pap giúp phát hiện các tổn thương tiền ung thư và ung thư tại cổ tử cung thông qua soi tế bào trên kính hiển vi. Việc khám sàng lọc định kỳ giúp phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm, khi tổn thương còn nhỏ và khu trú, từ đó điều trị dễ dàng hơn.

Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo đối với những người có nguy cơ trung bình ung thư cổ tử cung:

● Việc khám sàng lọc ung thư cổ tử cung nên bắt đầu từ năm 25 tuổi. Người dưới 25 tuổi không nên khám sàng lọc.

● Người trong độ tuổi từ 25 đến 65 tuổi nên làm test HPV sơ cấp 5 năm 1 lần. Test HPV sơ cấp là test HPV đơn độc để tầm soát. Nếu không thể làm test HPV sơ cấp, bạn có thể làm test đồng thời (cả test HPV và test Pap) 5 năm một lần hoặc làm test Pap 3 năm một lần.

Điều quan trọng là đi khám tầm soát định kỳ, dù cho bạn chọn loại xét nghiệm nào.

● Người trên 65 tuổi đã thực hiện sàng lọc định kỳ trong 10 năm với kết quả bình thường (âm tính) không cần tiếp tục tầm soát. Xét nghiệm gần nhất của bạn nên được thực hiện trong vòng 3 đến 5 năm. Phụ nữ có tiền sử tổn thương tiền ung thư cổ tử cung nghiêm trọng nên được tầm soát trong vòng 25 năm kể từ khi có chẩn đoán, kể cả khi đã quá 65 tuổi.

● Người đã phẫu thuật cắt tử cung toàn bộ (cắt tử cung + cổ tử cung) không cần tầm soát, trừ khi phẫu thuật để điều trị ung thư cổ tử cung hoặc tổn thương tiền ung thư nghiêm trọng.

● Người đã tiêm vaccine phòng HPV vẫn nên thực hiện tầm soát theo khuyến cáo đối với từng lứa tuổi.

6. Ung thư buồng trứng
Mặc dù phụ nữ ở mọi lứa tuổi đều có thể mắc ung thư buồng trứng, tỷ lệ mắc bệnh tăng theo tuổi. Phụ nữ không sinh con, hoặc sinh con đầu sau 35 tuổi có nguy cơ mắc ung thư buồng trứng cao hơn. Phụ nữ sử dụng liệu pháp hormon thay thế bằng estrogen đơn độc cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Phụ nữ có tiền sử bản thân hoặc gia đình có người mắc ung thư đại trực tràng không polyp di truyền (HNPCC hay hội chứng Lynch), bị ung thư buồng trứng hay ung thư vú, có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người bình thường. Tuy nhiên, vẫn có trường hợp bệnh nhân mắc ung thư buồng trứng dù không có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào nêu trên.

Những việc bạn có thể làm

Hãy đi khám khi có bất kỳ triệu chứng nào dưới đây trong vòng vài tuần trở lại đây:

● Chướng bụng kèm gầy sút cân

● Rối loạn tiêu hóa (chướng hơi, đầy hơi, chán ăn)

● Đau vùng bụng hoặc hố chậu

● Cảm giác mót tiểu thường xuyên

Hãy nói chuyện với bác sỹ về những nguy cơ mắc ung thư buồng trứng của bạn, cũng như các xét nghiệm cần làm.

● Tránh xa thuốc lá.

● Giảm và giữ cân nặng ở ngưỡng khỏe mạnh.

● Vận động thể dục thường xuyên.

● Ăn uống theo thực đơn bổ dưỡng chứa nhiều hoa quả, rau và ngũ cốc nguyên hạt, hạn chế/ tránh thịt đỏ và thực phẩm chế biến sẵn.

● Không nên uống rượu. Nếu uống, mỗi ngày uống không quá 1 ly.

● Bảo vệ làn da của bạn.

● Biết tiền sử bản thân và gia đình, cũng như các yếu tố nguy cơ của chính bạn.

● Khám định kỳ và tầm soát ung thư thường xuyên.