Bệnh viện Ung bướu Hà Nội - Nơi gửi gắm niềm tin và hy vọng
22/06/2024 - 03:37
Xạ trị là gì?
Xạ trị là việc sử dụng tia X năng lượng cao để điều trị ung thư. Trong xạ trị ung thư phổi, bệnh nhân sẽ được điều trị bởi một máy gia tốc tuyến tính (máy xạ) tạo ra các tia bức xạ chiếu vào cơ thể, phương pháp này còn được gọi là liệu pháp xạ ngoài (EBRT – External beam radiotherapy). Việc điều trị sẽ được các bác sĩ và kỹ sư vật lý phóng xạ lập kế hoạch cẩn thận và cá nhân hóa với từng bệnh nhân cụ thể.
Chuẩn bị bệnh nhân trước xạ trị
Tác dụng phụ sớm: Có thể xảy ra trong quá trình điều trị hoặc trong vài tuần sau khi kết thúc xạ trị và thường biến mất trong vòng 4 tuần |
|
Mệt mỏi và kiệt sức |
· Bạn có thể cảm thấy rất mệt mỏi, kiệt sức, ngủ nhiều và không thể thực hiện các hoạt động bình thường hoặc những việc bạn yêu thích. · Không lái xe hoặc vận hành máy móc nếu bạn đang cảm thấy mệt mỏi. · Ngủ trưa trong thời gian ngắn (mỗi lần chỉ 1 giờ). · Sắp xếp thứ tự ưu tiên cho các nhiệm vụ của bạn để đảm bảo việc sử dụng năng lượng của bạn một cách tốt nhất. · Ăn một chế độ ăn uống cân bằng và uống nhiều chất lỏng (trừ khi bạn bị hạn chế chất lỏng). · Hãy thử một số bài tập nhẹ nhàng hàng ngày. Nghỉ ngơi khi bạn cảm thấy cần thiết. · Hãy để bạn bè và gia đình của bạn giúp đỡ. · Hãy cho bác sĩ hoặc y tá của bạn biết nếu bạn gặp khó khăn trong việc kiểm soát bất kỳ triệu chứng nào được liệt kê ở trên. |
Đau họng hoặc khó nuốt |
· Bạn có thể bị ợ chua, nuốt khó hoặc nuốt đau. · Ăn nhiều bữa nhỏ có nhiều protein và calo. · Tránh ăn thức ăn có tính axit, cay nóng, mặn hoặc cay và tránh uống rượu. · Thêm nước sốt hoặc nước thịt để làm ẩm bữa ăn. · Ngồi thẳng lưng khi ăn. · Khám bác sĩ chuyên gia dinh dưỡng nếu bạn gặp khó khăn khi nuốt hoặc ăn. · Hỏi bác sĩ của bạn để biết thêm thông tin về viêm thực quản · Liên hệ với bác sĩ của bạn càng sớm càng tốt nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào được liệt kê ở trên và chúng đột ngột trở nên tồi tệ hơn. |
Các thay đổi trên da |
· Trong vùng xạ trị, da của bạn có thể trở nên: o Màu đỏ o Ấm, nóng o Khô o Ngứa ngáy o Nhạy cảm hơn. · Các thay đổi trên da thường bắt đầu xuất hiện từ 2 đến 3 tuần sau khi bắt đầu điều trị. Chúng thường bắt đầu ổn định khoảng 2 đến 4 tuần sau khi điều trị xong. · Điều quan trọng là phải chăm sóc da của bạn trong khi điều trị và trong 4 tuần sau khi điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ. · Không gãi vào vùng da bị bệnh và tránh mặc quần áo bó sát gây cọ xát da. · Bảo vệ làn da của bạn khỏi ánh nắng mặt trời. · Hỏi bác sĩ để biết thêm thông tin về các thay đổi da và chăm sóc da trong quá trình xạ trị. · Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ thay đổi nào trên da, họ có thể giúp bạn kiểm soát chúng. |
Ho |
· Bạn có thể bị ho trong khi điều trị. · Hãy cho bác sĩ hoặc y tá của bạn biết nếu bạn có triệu chứng này. |
Buồn nôn và nôn |
· Mặc dù không phổ biến, nhưng bạn có thể cảm thấy buồn nôn hoặc nôn khi xạ trị. · Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn cảm thấy bị buồn nôn và nôn, họ có thể giúp bạn quản lý. · Hỏi bác sĩ của bạn để biết thêm thông tin về buồn nôn và nôn trong quá trình điều trị ung thư. |
Tác dụng phụ trung hạn: Có thể xảy ra vài tuần đến vài tháng sau khi xạ trị kết thúc |
|
Thay đổi tại phổi (viêm phổi) |
· Sau khi xạ trị vùng ngực, bạn có thể bị viêm phổi. · Liên hệ với bác sĩ của bạn ngay lập tức, hoặc đến Khoa Cấp cứu của bệnh viện gần nhất nếu bạn cảm thấy khó thở, đau ngực hoặc nhiệt độ từ 38 ° C trở lên. |
Các vấn đề về tim |
· Xạ trị có thể gây sưng nề các mô xung quanh tim của bạn. · Điều này có thể gây ra: o Đau ngực o Các vấn đề về hô hấp, chẳng hạn như khó thở o Nhịp tim bất thường. · Điều này là rất không phổ biến. · Liên hệ với bác sĩ của bạn ngay lập tức, hoặc đến Khoa Cấp cứu của bệnh viện gần nhất nếu bạn cảm thấy khó thở, đau ngực hoặc nhiệt độ từ 38 ° C trở lên. |
Thay đổi cảm giác hoặc ngứa ran ở cổ |
· Bạn có thể có cảm giác giống như bị điện giật hoặc ngứa ran ở cổ, lan xuống cột sống và tứ chi. |
Tác dụng phụ muộn: Có thể xuất hiện vài tháng đến vài năm sau khi xạ trị kết thúc và có thể vĩnh viễn |
|
Các vấn đề ở phổi |
· Xạ trị có thể làm tăng nguy cơ bị thay đổi phổi vĩnh viễn. · Bạn có thể gặp: o Đau ngực o Thở gấp hoặc khó thở o Ho sốt. · Liên hệ với bác sĩ của bạn ngay lập tức, hoặc đến Khoa Cấp cứu của bệnh viện gần nhất nếu bạn bị đau ngực, khó thở hoặc nhiệt độ từ 38 ° C trở lên. |
Tràn dịch màng phổi |
· Bạn có thể bị tích tụ chất lỏng giữa thành ngực và phổi. Điều này có thể khiến bạn tức ngực cũng như cảm thấy khó thở. |
Mệt mỏi và thiếu năng lượng |
· Cảm giác mệt mỏi có thể tiếp tục một thời gian sau khi quá trình xạ trị kết thúc. · Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn liên tục mệt mỏi và thiếu năng lượng. |
Các vấn đề ở tim |
· Xạ trị vào vùng ngực có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện các vấn đề về tim trong tương lai. · Điều này không phổ biến và có thể không xảy ra cho đến ít nhất 10 năm sau khi điều trị. · Nói chuyện với bác sĩ nếu bạn có bất kỳ lo ngại nào về lợi ích và rủi ro của xạ trị. |
Khó nuốt |
· Bạn có thể gặp khó khăn khi nuốt sau khi xạ trị kết thúc. · Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn mắc phải chứng bệnh này. |
Gãy xương sườn |
· Bạn có thể có nguy cơ bị gãy xương sườn. Rủi ro có thể tùy thuộc vào loại điều trị. · Hãy cho bác sĩ của bạn biết nếu bạn bị đau nhói hoặc đau nhức liên tục ở ngực. |
Thay đổi thần kinh |
· Bạn có thể bị yếu, tê, ngứa ran, đau hoặc cảm giác bất thường ở cánh tay, cổ tay, bàn tay hoặc ngón tay. · Các triệu chứng này là do tổn thương các dây thần kinh chạy đến cánh tay của bạn. · Hãy cho bác sĩ của bạn biết nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số này, họ có thể giúp bạn kiểm soát chúng. |
Tổn thương tủy sống do xạ trị |
· Xạ trị có thể gây tổn thương tủy sống. · Điều này là hiếm. · Liên hệ với bác sĩ của bạn ngay lập tức, hoặc đến Khoa Cấp cứu của bệnh viện gần nhất nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào sau đây: o Tê hoặc yếu ở bàn tay, cánh tay hoặc chân của bạn o Đứng không vững o Mất khả năng đi lại. |